Auteursrecht op Instagram: wat mag wel en niet?
Soms lijkt het alsof we vergeten dat er op internet ook een wet geldt. De regels die offline gelden, gelden online ook. Dus ook op Instagram. Instagram heeft zelf ook algemene voorwaarden opgesteld waar iedereen zich, in principe, aan moet houden. Maar dat gaat nog te vaak mis. Je zit sneller fout dan je denkt. Want mag je eigenlijk wel foto’s van internet af plukken en deze uploaden? En hoe zit het met regrammen? Is dat dan illegaal?
Mooie lettertypen met en zonder schreef
Een van de grootste mythe, is dat Instagram auteursrecht heeft over jouw foto’s. Dat is niet waar! Het staat zelfs letterlijk in de algemene voorwaarden van Instagram. Jij hebt auteursrecht op alle foto’s die je plaatst. Alleen als deze foto’s ook echt 100% door jou zijn gemaakt. Instagram stelt dat je auteursrecht moet hebben voordat je iets publiceert op Instagram.
Auteursrecht op Instagram
Wanneer iemand iets origineels heeft gemaakt is het niet de bedoeling dat anderen hier gebruik van kunnen maken. Daarom is het auteursrecht in het leven geroepen. Het auteursrecht beschermt het werk van de auteur tegen misbruik van anderen. Daarnaast bepaalt de auteur zelf hoe, waar en wanneer hij het werk openbaar maakt of verveelvoudigt.
Ook op Instagram geldt deze wet. Waar het op neer komt is dat je niet zomaar foto’s van anderen in je eigen feed mag uploaden. Je gebruikt dan foto’s waar je geen auteursrecht op hebt. Wanneer mag je het dan wel gebruiken? In principe alleen als de auteur hier toestemming op heeft gegeven. Andersom geldt hetzelfde. Je geeft anderen geen recht om jouw foto’s te gebruiken door de foto’s op Instagram te plaatsen. Sterker nog, wanneer dit wel gebeurt kan je dit melden bij Instagram via deze pagina.
Portretrecht op Instagram
Nog zo’n begrip, portretrecht. Want ook daar hebben we mee te maken op Instagram. Het portretrecht is het recht dat de persoon, die op het portret staat, heeft.
Je hebt geen portretrecht op alle foto’s waar je op staat. Er bestaat namelijk een verschil tussen “in opdracht van” en “niet in opdracht van”. Wanneer er geen sprake is van een opdracht, mag de persoon op het portret verbieden zijn portret openbaar te maken. Als het portret in opdracht van wordt gemaakt, heeft zowel de geportretteerde als de fotograaf portretrecht. Wanneer het portret openbaar wordt gemaakt is de toestemming van zowel de maker als de geportretteerde nodig. De geportretteerde mag zijn eigen portret wel vereenvoudigen zonder toestemming van de fotograaf.
Wat betreft Instagram geldt dus het volgende. Wil je een foto van iemand anders gebruiken? Vraag dan altijd toestemming. Het liefst aan de fotograaf en aan degenen die op de foto staan. Zo weet je zeker dat je goed zit. Heeft iemand anders een foto geüpload waar jij op staat? En is deze foto niet in opdracht van gemaakt? Dan heb jij portretrecht en mag je de gebruiker verbieden deze foto online te zetten.
Het wil niet altijd zeggen dat wanneer jij op de foto staat, je deze foto ook altijd mag gebruiken. Je hebt alleen auteursrecht als de foto in opdracht van is gemaakt. Anders moet je altijd toestemming vragen.
Regrammen
Regrammen, iets wat vaak wordt gedaan op Instagram. In principe is het een vorm van kopiëren en daar heb je toestemming voor nodig. Zijn deze regramm- apps dan illegaal? Nee. Dat het kan, betekent nog niet dat het mag. De apps zijn niet het probleem. We moeten het alleen op de juiste manier gebruiken. Regrammen mag alleen als je toestemming van de auteur hebt!
Kortom: je mag dus alleen afbeeldingen van iemand anders publiceren wanneer je toestemming hebt gekregen. Dat geldt ook voor regrammen. En foto’s van anderen, waar jij op staat, mag je alleen gebruiken als de foto “in opdracht van” is gemaakt. Alleen dan heb jij ook auteursrecht.
Het is in principe niet zo moeilijk (wel lastig om uit te leggen, maar dat terzijde), maar toch worden de regels te vaak geschonden. Nu weet je wat de regels zijn en kan je je zelf behoeden voor een boete. Want geloof me, die bedragen zijn geen pretje.